Verminder eenzaamheid met deze tips

[Foto Concertgebouw, Grote zaal: © Hans Roggen] Veel mensen in Nederland zouden graag regelmatig contact hebben met anderen. Maar zij weten niet goed wat zij daaraan kunnen doen. Gelukkig wordt het aanbod aan mogelijkheden voor ontmoeting steeds groter. Ook wanneer u daarbij hulp nodig heeft is er steeds meer mogelijk. Als u nog tips die eenzaamheid tegengaan heeft voor anderen, geef die dan onder dit artikel aan ons door!

Een miljoen eenzamen in Nederland

Deze week is de Week van de Eenzaamheid. Een week om stil te staan bij een de situatie waar meer dan een miljoen mensen in Nederland last van hebben: zij voelen zich volgens onderzoekster Jenny Gierveld ‘ernstig eenzaam’. Bij ‘ernstige eenzaamheid’ heeft men veel minder contacten dan men zou willen. In tegenstelling tot wat wel wordt gedacht, komt eenzaamheid bij ouderen niet vaker voor dan bij andere leeftijdsgroepen. Alleen 75-plussers zijn gemiddeld iets vaker eenzaam dan anderen.

Mensen verschillen volgens Jenny Gierveld in het soort eenzaamheid dat men ervaart. Zo maken onderzoekers onderscheid tussen sociale en emotionele eenzaamheid. Bij sociale eenzaamheid wenst men vaker gezellige contacten, bij emotionele eenzaamheid mist men mensen om een goed gesprek mee te kunnen hebben: een partner of een (harts)vriend(in).

Eenzaamheid doet pijn

Mensen die zich eenzaam voelen, noemen het volgens Gierveld gevoel van verdriet, leegte. Het doet pijn. En dat is een signaal dat er iets niet in orde is. Dat zou mensen ertoe moeten aanzetten om meer contacten aan te gaan. Langdurige eenzaamheid kan leiden tot depressie en verminderde afweer.

Het tegengaan van eenzaamheid

Er zijn in Nederland veel organisaties die zich inzetten om eenzaamheid te bestrijden. Een aantal hiervan heeft zich eerder aangesloten bij Coalitie Erbij (in 2018 beëindigd). Dankzij deze eerdere en nieuwe samenwerkingen zoals eentegeneenzaamheid.nl en het verrichte onderzoek weten we dat het aanpakken van eenzaamheid niet alleen lukt door het aanbieden van uitstapjes en ‘gezellige avondjes’. Een deel van de mensen zal hiermee geholpen zijn, bij een ander deel zal het basisgevoel van eenzaamheid niet veranderen. De oorzaak van de eenzaamheid ligt dan niet in het ontbreken van mogelijkheden, maar in het mogelijkheden van mensen om met anderen om te gaan. Zij zouden volgens Amerikaans onderzoek[i] moeten leren om anders naar zichzelf en anderen te kijken. Dat vraagt eerder om een persoonlijke aanpak, bijvoorbeeld via huisarts of cursus.

Omdat eenzaamheid zo persoonlijk is, bestaat er niet één ideale aanpak. De een heeft vooral moeite met het vinden van mogelijkheden voor ontmoeting. Onder het kopje ‘Contact zoeken’ treft u meer informatie aan. De ander vindt het vooral lastig om een gesprek te voeren. Kijk dan het kopje ‘Hulp zoeken’.

Contact zoeken

Begin bij uzelf en houd vol

Hebt u eenzaamheidsgevoelens of kent u iemand die deze heeft? Het is belangrijk om er eerst bewust van te worden dát die gevoelens er zijn. Dat is niet altijd makkelijk, maar wel noodzakelijk om oplossingen te zoeken die eenzaamheid kunnen verminderen. In veel gevallen moet u meerdere stappen zetten. Ons advies: houd vol en gebruik de suggesties in dit bericht. Maak gebruik van de tips van het eerdere Coalitie Erbij:

• Oefen uzelf in ‘small talk’ (praatje over koetjes en kalfjes) bij het boodschappen doen. En let er eens op hoe anderen dat doen. Maak zo contact met mensen in de buurt.
• Zijn er mensen met wie u een oppervlakkig contact hebt dat u zou willen verdiepen? Praat dan eens over wat u de laatste tijd bezighoudt en vraag eveneens de ander daar naar.
• Durf hulp te vragen en aan te bieden. Mensen doen vaak graag iets voor een ander, zeker als het niet te groot is. Houdt u van honden uitlaten? Kijk eens naar de mogelijkheden van OOPOEH of overweeg een geschikte hond voor ouderen.
• Veel mensen ervaren (h)erkenning in contact met lotgenoten op een bepaald gebied (‘je hebt aan een half woord genoeg, begrijpt elkaar precies’), bijvoorbeeld bij een patiëntenvereniging of nabestaandengroep.

Leuke dingen in de buurt: welzijnswerk

In vrijwel elke gemeente is er een ‘stichting welzijn’. Deze organisaties zijn er juíst voor vragen die met ‘welzijn’ te maken hebben. Stimuleren van ontmoeting hoort bij hun kerntaken. Bij deze organisaties werken, naast vrijwilligers, ook professionals. Van hen mag u verwachten dat zij passende oplossingen voor u hebben of weten te vinden.

Een activiteit die we hier graag met name noemen is de Boodschappenplusbus van het Ouderenfonds, waarbij u met buurtgenoten voor € 3 samen een winkelcentrum bezoekt. U wordt dan thuis opgehaald en weer naar huis teruggebracht door een busje met chauffeur. Ook via museumbezoek zijn er verschillende mogelijkheden voor nieuwe ontmoetingen.

Contact via platforms op internet

Er zijn ook een aantal platforms die speciaal voor ouderen zijn, en waar u over allerlei onderwerpen met anderen van gedachten kunt wisselen. Kijk maar eens op:

• 50plusplein.nl, met in het forum onder andere een Koffiehoek voor een ‘gezellige babbel’
• 50plusser.nl, met onder andere een forum met een Grand Café als ontmoetingsplaats
• MAX 50plusnet, waar 50plussers gratis hun sociale netwerk kunnen uitbreiden

Daarnaast zijn er sites waar contact kan worden ‘ingekocht’, zoals Vertroeteljeouders, Nanny4granny, of Nuzorgeloos. De website Voorjebuurt ondersteunt mensen met een idee om eenzaamheid te bestrijden of andere dingen ‘in de buurt’ voor elkaar te krijgen. Initiatiefnemers maken kans op donaties uit o.a. het VSBfonds en de Stichting Doen om hun plannen te realiseren.

Ons eigen aanbod

Alleszelf.nl heeft een ruim aanbod aan diensten op dit gebied. Zo vindt u op onze website verschillende aanbieders die ontmoeting willen stimuleren. Bekijk ook het uitgebreide aanbod voor begeleiding en gezelschap.

Hulp zoeken

Misschien is er in uw buurt van alles te doen, maar lukt het u toch niet om met anderen contact te krijgen. Dan is het verstandig hulp te zoeken, waardoor u leert om gemakkelijker met anderen om te gaan.

Huisarts

Uw huisarts helpt u niet alleen bij lichamelijke klachten, maar ook bij vragen over eenzaamheid. Hij of zij kent u vaak al langer en kan u van advies dienen en/of verwijzen.

Wmo-loket

Sinds een paar jaar heeft vrijwel elke gemeente een zogenaamd Wmo-loket. Bel eens met uw gemeente, vraag naar dit loket en leg uw situatie voor. Ook van elk Wmo-loket mag u verwachten dat ze u verder helpen. Zie hiervoor ons overzicht van de Wmo-loketten in Nederland.

Telefoondiensten

Wanneer u iemand van een hulplijn wilt spreken, kan dat op twee manieren. Het hangt er vanaf of u (dringend) behoefte heeft om een lastige situatie te bespreken, of dat u liever regelmatig gebeld wordt voor een gesprek.

• De Luisterlijn (voorheen Sensoor), wanneer u iemand wil spreken, maar u weet niet goed wie. De lijn is 24 uur per dag bereikbaar. U kunt ook chatten of mailen.
• De Zilverlijn van het Nationaal Ouderenfonds, wanneer u regelmatig gebeld wilt worden door een vrijwilliger. Bereikbaar van maandag t/m vrijdag van 9.00-17.00 uur.

Hulporganisaties

In veel gemeenten zijn maatschappelijke hulporganisaties actief die zich ook op eenzaamheid richten. Denk daarbij aan organisaties zoals Humanitas, het Leger des Heils en de Zonnebloem niet, maar maak gebruik van hun diensten; daar zijn ze voor! Humanitas biedt voor veel regio’s in Nederland ‘vriendschappelijk huisbezoek’ aan.

Werkboek Eenzaamheid

Onderdeel van het initiatief Stop eenzaamheid zelf is het werkboek ‘Stop eenzaamheid zelf’, uitgegeven door de Evangelische Omroep en verkrijgbaar voor € 12,50.  Het werkboek bestaat uit verschillende onderdelen die je in 14 weken doorloopt. Iedere week komt er een nieuw thema aan bod. De opbouw is steeds hetzelfde: eerst een beetje theorie, daarna een praktische opdracht om in diezelfde week uit te voeren.

Over eenzaamheid is nog veel meer informatie beschikbaar. Voor wie verder wil lezen bevelen wij de site van het Eenzaamheid Informatie Centrum (EIC) aan.

Zie voor een overzicht van organisaties met een aanbod over ‘eenzaamheid ‘onderstaande tabel.

Tot besluit

Eenzaamheid vereist twee dingen:

1: de mogelijkheid hebben om andere mensen te ontmoeten en
2: het hebben van contact dat aansluit op de behoeften van anderen én uzelf.

Dit artikel wil in beide richtingen oplossingen bieden. Heeft u zelf nog aanvullende suggesties? Geef ze dan hieronder aan ons door!

[i] Cacioppo, J. T., & Patrick, B. (2008). Loneliness: human nature and the need for social connection, New York: W. W. Norton and Company.

Wilt u gratis updates ontvangen zoals dit artikel over eenzaamheid? Klik HIER en schrijf u in voor onze nieuwsbrief.