Uw mantelzorg tijdelijk vervangen? Ontdek de mogelijkheden van respijtzorg

Ontvangt u op hoge leeftijd veel en intensieve zorg van uw partner, vriend of buurvrouw? Of bent u zelf zo’n mantelzorger? Dan is het fijn als iemand anders de zorg eens over kan nemen. Dat geeft nieuwe energie en vergroot de kans om de mantelzorg langer en op een prettige manier te ontvangen of te geven. Deze vervangende mantelzorg heet ook wel respijtzorg. Daarvoor zijn steeds meer mogelijkheden. Soms krijgt u de kosten vergoed. Alleszelf.nl zet de mogelijkheden op een rij.

Tijdelijk en volledig overdragen van zorgtaken

Vervangende mantelzorg of respijtzorg is het tijdelijk en volledig overdragen van zorgtaken rondom iemand met een chronische ziekte of beperking. Aan welke zorg kunt u denken? Dat kan persoonlijke of verpleegkundige zorg zijn. Maar ook praktische of huishoudelijke hulp, begeleiding, of emotionele ondersteuning.

Bekijk ook deze animatie met uitleg over respijtzorg van vereniging Mezzo [Redactie: Mezzo heet per januari 2019 MantelzorgNL]:

Respijtzorg is een verzamelnaam voor vele vormen van mantelzorgvervanging:

• thuis of buitenshuis
• verricht door familie, beroepskrachten of vrijwilligers
• incidenteel of structureel, van enkele uren tot enkele weken
• zelf betaald of betaald door uw gemeente, zorgverzekeraar of zorgkantoor.

Bron: Expertisecentrum Mantelzorg

Alleen maar voordelen

Respijtzorg geeft mantelzorgers een adempauze. Dat helpt overbelasting tegen te gaan. En als u er tijdig mee begint, kunt u opname in een zorginstelling uitstellen of misschien zelfs voorkomen. Maar respijtzorg heeft meer aspecten. Het is een gelegenheid voor nieuwe contacten en activiteiten. Zowel voor degene die zorgt als degene die zorg nodig heeft. Daarmee kan respijtzorg de onderlinge afhankelijkheid verminderen. Ook dat kan overbelasting voorkomen.

Voor mantelzorgers en zorgvragers

Meestal wordt respijtzorg aangeboden aan mantelzorgers. Maar mensen die zelf zorg nodig hebben, kunnen er ook behoefte aan hebben om er even tussenuit te gaan. Alleen, of samen met degene die zorgt. Sommige voorzieningen zijn daar op ingericht. Met name recreatie- of vakantiebestemmingen.

Voorbeelden

Er zijn allerlei vormen van respijtzorg:

• zorginstelling, logeer- of respijthuis; voor een meerdaags verblijf met passende 24-uurszorg verleend door beroepskrachten en/of vrijwilligers;
• zorghotel; voor een meerdaags verblijf, individueel of voor zorgvrager/mantelzorger samen. Meestal met zorg op afroep via een thuiszorgorganisatie. Kijk hier voor meer informatie over zorghotels;
• zorgboerderij, ontmoetings- of activiteitencentrum, dagopvang in zorginstelling; voor een of meerdere dagdelen per week, groeps- en/of individuele activiteiten, met mogelijkheden voor mensen met dementie of Niet-Aangeboren-Hersenletsel;
• sportverenigingen, aangepaste programma’s voor mensen met diverse beperkingen;
• hulp aan huis; voor enkele uren, dagen of soms weken, in de vorm van zorg, gezelschap of begeleiding, via een thuiszorg-, welzijns-, of vrijwilligersorganisatie, of via een particuliere zorgverlener;
• vakantie-accommodatie in binnen- of buitenland; vakantieverblijf voor mantelzorger/zorgvrager samen of ieder individueel, met of zonder activiteitenprogramma, met zorg, gespecialiseerde reisaanbieders. Kijk hier voor meer informatie over zorgvakanties.

Hoe regelt u het?

Wilt u gebruik maken van respijtzorg? Dat kan op verschillende manieren, die afhankelijk zijn van uw situatie, wensen en mogelijkheden.

• Heeft u of degene voor wie u zorgt hulp via de gemeente? Bel dan met het Wmo-loket van uw gemeente (hier staan alle contactgegevens) of vraag het (sociaal) wijkteam naar de mogelijkheden.
• Is er sprake van zorg via de Wet langdurige zorg? Informeer dan bij de betrokken thuiszorgorganisatie naar de mogelijkheden. Het zorgkantoor in uw regio kan u vertellen of respijtzorg binnen uw indicatie valt of los moet worden aangevraagd bij het CIZ (Centraal Indicatie-orgaan Zorg).
• Daarnaast regelen steeds meer zorgverzekeraars mantelzorgvervanging via een aanvullende verzekering of is (gedeeltelijke) vergoeding mogelijk. Kijk hier voor de mogelijkheden.
• U kunt ook rechtstreeks bij een aanbieder informeren naar de mogelijkheden voor betaalde en vrijwillige respijtzorg en de gangbare procedure. MantelzorgNL heeft een lijst met aanbieders waarbij u op plaatsnaam kunt zoeken.

Wie betaalt?

De kosten van respijtzorg hangen samen met de voorziening zelf, de duur ervan en of u wel of geen indicatie heeft via de Wmo, Wet langdurige zorg of zorgverzekeraar. Voor vrijwilligers betaalt u hooguit een minimale (onkosten)vergoeding. Voor betaalde krachten of zorg buitenshuis heeft u meestal een indicatie -op naam van de zorgvrager- nodig om een vergoeding te kunnen krijgen. Bij een indicatie via de Wmo of de Wet langdurige zorg betaalt u een inkomensafhankelijke eigen bijdrage. Maakt u gebruik van een PGB? Dan kunt u respijtzorg daaruit betalen. Check vooraf aan welke regels u moet voldoen. Zonder indicatie betaalt u respijtzorg zelf.

Tips respijtzorg

• Kies een zorgverlener waar u allebei vertrouwen in heeft.
• Maak vooraf uitgebreid kennis met de persoon of met de organisatie die de zorg gaat overnemen. Stel vragen, bespreek uw situatie en vertel wat u belangrijk vindt.
• Ga vooraf zelf kijken, als dat kan.
• Maak ruim van tevoren een lijstje voor de vervangende mantelzorger. Daarop staat: dagindeling, eetgewoonten, medicijngebruik, hobbies, voorkeuren, karaktereigenschappen van degene voor wie u zorgt, allergieën, contactpersoon in geval van nood, etc.
• Vraag de vervangende mantelzorger een dagboek bij te houden zodat u achteraf kunt teruglezen wat er is gebeurd.
• Maak duidelijke afspraken in welke situaties de vervangende mantelzorger wel of geen contact met u opneemt.

Uw ervaring met Respijtzorg?

Heeft u ervaring met respijtzorg? Kent u meer mogelijkheden dan hierboven genoemd? Deel ze, misschien brengt u anderen op een goed idee.

Wilt u ook gratis updates ontvangen zoals dit artikel over respijtzorg? Klik hier en schrijf u in voor onze nieuwsbrief.