Vijf tips om uw nabestaanden te ontzorgen

[Gastbijdrage] Wie zo lang mogelijk zelfstandig wil blijven wonen, houd ook vaak graag zelf de regie over het levenseinde. In deze bijdrage leest u over het regelen van praktische zaken en hoe u uw nabestaanden en/of erfgenamen kunt ‘ontzorgen’. Door zaken als de uitvaart en nalatenschap tijdig goed voor te bereiden, kunt u uw eigen wensen maximaal regelen. Deze informatie sluit goed aan bij mijn eerdere tips over wilsverklaringen en de medische volmacht.

Verantwoording

Onderstaande tips komen voort uit mijn kennis en ervaring als professioneel nalatenschapscoach en (levens-)executeur. Maar ook door de ervaringen die ik heb opgedaan tijdens de ziekte en rondom het overlijden van mijn vader.

Houdt u regie over het eigen levenseinde?
Maak gebruik van deze vijf tips:

1. Denk na over uw eigen uitvaart

Geef uw ogen en oren goed de kost als u een uitvaart bijwoont. Stel u dan achteraf de vraag: hoe zou ik het willen, als mijn tijd gekomen is? Vrijwel alle uitvaartverzorgers bieden gratis boekjes aan waar u uw persoonlijke wensen in op kunt schrijven. Vraag uzelf ook af: voor wie is mijn uitvaartplechtigheid eigenlijk bedoeld? Voor mijzelf, vooral voor mijn nabestaanden, of voor helemaal niemand? En: wat mogen mijn nabestaanden zelf bepalen? Ook als u het helemaal aan uw nabestaanden wilt overlaten, kan het voor hen prettig zijn als u uw voorkeuren aangeeft. Dat kan gaan over bepaalde rituelen, gedichten, (bijbel)teksten, het rouwboeket of muziek. Kijk in deze wijzer om ideeën op te doen. Of bezoek eens een uitvaartbeurs bij u in de buurt.

Vergeet uw eventuele kleinkinderen niet: zij vinden het vaak  fijn om iets voor te lezen, zingen of  muziek te maken tijdens de uitvaart van opa of oma. Schroom niet om daar met hen over te praten en samen iets uit te zoeken. En wees niet verrast als u met uw kleinkind gemakkelijker over uw uitvaart praat, dan met uw zoon of dochter.

2. Maak een afspraak met een uitvaartbegeleider

Tijdig over uw eigen uitvaart nadenken, daarover praten en er iets over opschrijven, kan nooit kwaad. Begint het levenseinde ‘in zicht’ te komen, bijvoorbeeld vanwege uw leeftijd of een ziekte, dan kan een voorgesprek met een uitvaartverzorger nuttig zijn. Een overzicht van uitvaartondernemers met een keurmerk vindt u hier en hier. Bij deze laatste zijn vooral de zelfstandige en lokale uitvaartondernemers aangesloten. Met hem of haar neemt u uw wensen door en deze worden vastgelegd door de uitvaartverzorger. Nabestaanden hoeven dan niet te gissen naar wat u graag zou hebben gewild, weten wie ze moeten bellen en ook het kostenplaatje is snel duidelijk.

Er is tegenwoordig veel meer mogelijk dan de traditionele uitvaart met een houten kist en een condoleance met koffie en cake. De uitvaartverzorger kan u een aantal ideeën aan de hand doen die u zelf wellicht nog niet had bedacht. Bovendien voorkomt u zo dat tijdens uw uitvaart bijvoorbeeld Mieke Telkamp wordt gedraaid terwijl u liever de 5e van Beethoven had gewild. Of andersom natuurlijk…

3. Kies uw eigen (uitvaart)begeleider

Kies de uitvaartverzorger die bij u en uw nabestaanden past. U bent niet verplicht om uw uitvaart te laten regelen door dezelfde organisatie als waar u een uitvaartpolis hebt afgesloten. Laat u ook niet van de wijs brengen door brieven van uw uitvaartverzekering waarin staat welk telefoonnummer direct moet worden gebeld na uw overlijden. Soms betekent dit wel dat uw verzekering minder uitkeert als u de uitvaart door een andere uitvaartverzorger laat regelen. Maar, dit hoeft niet altijd tot een soberder uitvaart te leiden omdat zelfstandige uitvaartverzorgers vaak minder overheadkosten hebben en met lagere marges rekenen.

Let op: een enkele lokale uitvaartvereniging keert  niets uit als er geen gebruik wordt gemaakt van de diensten van de gelieerde uitvaartverzorger. En soms moeten de nabestaanden zelfs nog (bij)betalen voor het gebruik van de voorzieningen van de vereniging. Zoek dit alles zoveel mogelijk zelf al uit, zodat uw nabestaanden niet voor onaangename verrassingen komen te staan.

Wist u trouwens dat het in Nederland helemaal niet verplicht is om een uitvaartverzorger in te schakelen? Nabestaanden mogen alles helemaal zelf regelen, inclusief het vervoer van de overledene.  Maar zij moeten zich dan natuurlijk wel aan alle regels houden. Behalve het inschakelen van een uitvaartverzorger kunt u ook een beroep doen op een humanistisch begeleider of een ritueel begeleider, bijvoorbeeld voor het houden van een toespraak. Het is zelfs mogelijk om samen met u de toespraak voor te bereiden.

4. Ga op zoek naar uw uitvaartpolissen

U heeft  misschien ergens nog hele oude uitvaartpolissen of levensverzekeringen liggen, afgesloten door uw ouders toen u nog heel jong was. Het verzekeringsbedrijf bestaat niet meer, maar zou die polis toch nog iets waard kunnen zijn? Met behulp van dit bericht over ‘Polis vinden kunt u dit uitzoeken. Zelf kunt u bij het Uitvaartverzekeringsregister laten registreren of u en zo ja, waar u een uitvaartpolis hebt lopen. Nabestaanden, of een executeur, kunnen hier checken of de overledene een uitvaartpolis had.

5. Maak een praktisch naslagwerk over uw nalatenschap

Uw nalatenschap bestaat uit alles wat zich nu en straks in uw leven afspeelt en waar iets mee moet gebeuren als u er niet meer bent. Ontzorgen betekent dat u bij leven regelt dat uw nabestaanden en erfgenamen, of uw executeur, snel overzicht hebben en weten wat hen te doen staat. En vlot kunnen besluiten of de nalatenschap zonder risico’s (schulden) aanvaard kan worden. Hiervoor helpt een overzicht, handmatig of digitaal, waar u ook belangrijke documenten aan toevoegt. Daarvoor heeft u de volgende mogelijkheden:

• Via Mijn Levensdossier kunt u een gratis checklist downloaden en uitprinten die u handmatig invult. Of maak een eigen ‘huisarchief’ zoals financieel publiciste Erica Verdegaal voorstelt. U kunt beiden ook combineren. Bewaar uw archief thuis wel op een veilige plek, bij voorkeur in een  (brand)veilige kluis. Zo’n ‘gewichtige aankoop is het handigste via internet aan te schaffen. Let daarbij goed op het benodigde formaat. En zorg er voor dat een vertrouwenspersoon op de hoogte is van uw fysieke kluis; waar de kluis staat en wat de code is.
• Wie handig is met de PC en internet kan een goed beveiligde digitale kluis aanschaffen, met een checklist die u digitaal kunt invullen. In dit digitale huisarchief kunt u ook belangrijke documenten opslaan. De ervaring leert dat het maken van zo’n map of archief er in veel gevallen toe leidt dat allerlei documenten te voorschijn komen die weggegooid kunnen worden. Ook dat scheelt veel uitzoekwerk voor uw nabestaanden of executeur. Benoemt u een professionele (levens)executeur, in uw (levens)testament, dan bespaart het ook nog eens geld op het moment dat die daadwerkelijk aan de slag moet(en).
• Lukt het u niet om zelf een overzicht te maken, of  lijdt u aan uitstelgedrag? Het is eventueel mogelijk om dit uit te besteden, bijvoorbeeld aan iemand van Cretio.

Naar de Keuzehulp voor nalatenschap >>

Uw ervaringen?

Welke tips en ervaringen hebt u met de regie over uw eigen levenseinde of in uw rol als mantelzorger? Deel ze hieronder in een reactie. Ik ben weer heel benieuwd. Heeft u een persoonlijke vraag? Neem dan gerust (en kosteloos) even contact op met mij via mijn contactpagina.

Wilt u elke 2 weken een gratis update ontvangen zoals dit artikel?
Klik hier en schrijf u in voor onze nieuwsbrief.

Over Rinette de Jong

Rinette de Jong (1963) is nalatenschapscoach en (levens)executeur. Daarnaast is zij ruim tien jaar vrijwillig consulent bij de Nederlandse Vereniging voor Vrijwillig Levenseinde, in de rol van medisch gevolmachtigde en gespreksleider.